Ashwagandha znana jest także jako żeń-szeń indyjski lub witania ospała. To roślina od wielu lat wykorzystywana w medycynie naturalnej ze względu na swoje szerokie zastosowanie zdrowotne. Po dziś dzień stanowi jeden z najczęściej stosowanych suplementów nie tylko dla sportowców, ale i osób, zmagających się z trudami codziennego życia. Ashwagandha jest bowiem doskonałym adaptogenem, co oznacza, że pomaga naszemu organizmowi przystosować się do panujących warunków i zmniejsza działanie stresu oksydacyjnego.
Ashwagandha – co to jest?
Dawniej Ashwagandhę znaleźć można było jedynie w suchych regionach Indii, Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu. Ze względu na tak dużą jej popularność, obecnie uprawiana jest w całych Stanach Zjednoczonych i w sporej części Europy. Najcenniejszy w roślinie jest jej korzeń, zawierający spore ilości fitosteroli, alkaloidów, kumaryn i fenylokwasów.
Oficjalnie mechanizm działania żeń-szenia indyjskiego na organizm człowieka nie został opisany, szacuje się jednak, iż funkcjonuje on jak bardzo dobry przeciwutleniacz. Powszechnie wiadomo, iż hamuje działanie wolnych rodników i usuwa je ze wszystkich części ciała. Wpływa to na znaczne zmniejszenie stresu oksydacyjnego, który wyrządza w ciele człowieka wiele szkód.
Ashwagandha a poziom kortyzolu
Wysoki poziom kortyzolu zwiększa działanie stresu oksydacyjnego, co z kolei wpływa na nasz organizm w bardzo niekorzystny sposób. Zbyt duża ilość tego hormonu może przyczynić się do zwiększonego odkładania tkanki tłuszczowej i przyspieszenie procesów katabolicznych. Dodatkowe konsekwencje takiego stanu rzeczy to ciągłe zmęczenie, spadek libido, czy pogorszenie stanu skóry (trądzik hormonalny).
Niestety podwyższony poziom kortyzolu dotyczy wielu grup wiekowych i stanowi aktualnie jeden z najbardziej powszechnych problemów społecznych. Szybkie tempo życia, przebywanie w ciągłym stresie, nieodpowiednia ilość snu oraz słaba jego jakość – wszystko to wpływa na podwyższenie poziomu kortyzolu w organizmie oraz nieprzyjemności z nim związane.
Badania wykazały, iż systematyczne spożywanie żeń-szenia indyjskiego w dawce 500 mg może zmniejszyć ilość kortyzolu w organizmie nawet o 25% . Nie oznacza to, że zażywając go będziemy mogli spać mniej i pracować dłużej, ale może to wpłynąć na redukcję negatywnych skutków wysokiego poziomu kortyzolu, który, jeżeli występuje stale, może prowadzić do znacznego pogorszenia jakości życia. To właśnie dlatego suplementację ashwagandhą zaleca się osobom, które narażone są na duży wysiłek fizyczny i psychiczny oraz na inne sytuacje, które mogą predysponować korę nadnerczy do wytwarzania kortyzolu.
Ashwagandha „stabilizatorem nastroju”
Wahania nastroju oraz depresje często bywają również skutkiem zbyt szybkiego tempa życia oraz nawału obowiązków. Może to prowadzić do pogorszenia stosunków z bliskimi oraz spadku jakości pracy, a nawet przerodzić się w poważną postać kliniczną, wymagającą specjalistycznego leczenia.
Ashwagandha to roślina, która od lat wykorzystywana jest jako „stabilizator nastroju” w terapii depresji, zaburzeń psychicznych, PTSD, a nawet przy objawach ADHD i schizofrenii. W korzeniu krzewu znajduje się sporo substancji adaptogennych, czyli takich, które charakteryzują się właściwościami antydepresyjnymi i przeciwstresowymi. Ashwagandha w odpowiedniej dawce może działać na nastrój, podobnie jak popularne produkty farmakologiczne, jednak nie wywołuje senności.
Ashwagandha a aktywność mózgu
Kolejnym argumentem, przemawiającym za tym, że żeń-szeń indyjski jest produktem nie tylko dla sportowców, jest jego aktywność nootropowa. Aktualnie na rynku suplementów coraz popularniejsze stają się preparaty nootropowe, których zadaniem jest zwiększenie zdolności koncentracji i zapamiętywania, dzięki czemu rośnie wydajność umysłowa. Składnikiem wielu tych produktów jest właśnie ashwagandha, gdyż jej stosowanie sprzyja efektywniejszemu myśleniu.
Ashwagandha na młodość
Istnieją również badania, które dowiodły, iż korzeń żeń-szenia indyjskiego ma zdolności neutralizacji wolnych rodników, a tym samym hamuje procesy starzenia organizmu. Co więcej, aswagandha działa oczyszczająco i odtruwająco, co również wpływa na zniwelowanie skutków upływu lat. Witania ospała zwiększa aktywność komórek NK, które wpływają na pracę układu odpornościowego, przyczynia się więc do zwiększenia odporności na infekcje. Testy wykazały również, iż ashwagandha ma zdolność do obniżania poziomu białka CRP, będącego markerem reakcji, które często przyczyniają się do powstawania schorzeń metabolicznych oraz innych problemów zdrowotnych.
Ashwagandha w sporcie
Osoby, którym zależy na magicznym przyroście masy mięśniowej, nie uświadczą takiego efektu, stosując ashwagandhę. Istnieje jednak wiele doniesień, świadczących o tym, że korzeń żeń-szenia indyjskiego może mieć duże znaczenie dla sportowców, ponieważ wspomaga:
- siłę i wytrzymałość mięśni;
- wydolność organizmu
- szybkość i gibkość;
- regenerację mięśni;
- refleks, szybkość reakcji;
- odporność organizmu;
- motywację do działania (dodaje energii);
- układ nerwowy;
- koncentrację.
Warto dodać, że sportowcy, którzy dużo trenują, narażeni są na działanie stresu oksydacyjnego i zwiększenie poziomu kortyzolu, również dlatego powinni oni zastanowić się nad suplementacją tej rośliny.
Ashwagandha – kiedy i jak stosować?
Standardowa dawka ashwagandhy wynosi ok. 300 mg raz dziennie, aczkolwiek ilości te mogą się różnić, w zależności od celu, w jakim ją przyjmujemy. Zazwyczaj podana dawka wystarczy, jeżeli jednak zauważamy, że nasz organizm na nią nie reaguje, można nieco zwiększyć dzienną ilość suplementu. Jeżeli chodzi o porę dnia, to również zależy od celu, w jakim stosujemy żeń-szeń. Gdy zależy nam na dostarczeniu energii, najlepiej zażywać ją rano lub przed treningiem. Jeśli stosujemy witanię ospałą w celach, wspomagających sen i odprężenie, odpowiednia pora będzie przed pójściem spać. W celach regeneracyjnych ashwagandhę najlepiej przyjmować po treningu.
Czy Ashwagandha wykazuje jakieś skutki uboczne?
Żeń-szeń indyjski to suplement w większości przypadków bezpieczny w stosowaniu. Przeciwwskazaniem mogą być reakcje uczuleniowe. Suplementu nie zaleca się przyjmować również w ciąży oraz w przypadku niektórych chorób. Jeżeli cierpimy na jakiekolwiek schorzenia, przed rozpoczęciem suplementacji, najlepiej skontaktować się z lekarzem, który stwierdzi, czy systematyczne dawkowanie ashwagandhy będzie dla nas bezpieczne i w jakiej dawce.
- Więcej informacji i badań naukowych nt. Ashwagandhy w naszym leksykonie tutaj
- Do opracowania tekstu korzystamy z materiałów ogólnodostępnych w mediach internetowych, dobierając je dla Was według naszej najlepszej wiedzy.
